قلم شکسته

بهشت با همه جان پروری ، چو کوی تو نیست 
گُلی به باغ نکویی ، به رنگ و بوی تو نیست 
هزار نقش برآورد ، نقشبند وجود 
یکی به جلوه چو نقش رُخ نکوی تو نیست 
جمالِ نرگس و گُل ، گر چه دلکش ست ، ولی 
چو روی دلکش و چون چشم فتنه جوی تو نیست 
تو آرزوی منی ، ای چراغِ خلوتِ دل 
مرا به جان تو ، در دل ، جز آرزوی تو نیست 
فروغ باده که بنمود ، رازِ آب حیات 
حیات بخش تر از لعلِ راز گوی تو نیست
بهار را چه کنم ؟ با جمال دلجویت 
مرا بهاری اگر هست ، غیر روی تو نیست 
وصالِ روی توأم ، از چه روی رخ ننمود 
اگر که رشته ی بختم ، سیه چو موی تو نیست 
دلم ملول شد از گفت و گوی خلق و هنوز 
به دل مرا هوسی ، غیر گفت و گوی تو نیست

نیست جمعی که در آن ، بیم پریشانی نیست 
خانه ای نیست ، که در وی غم ویرانی نیست 
جز نهانخانه ی عقل و عقلا ، کاندر وی 
غم ویرانی و اندوه پریشانی نیست 
پیرو عقلِ کُهن باش ، نه مفتونِ خیال 
رهنمائی ، صفت غول بیابانی نیست 
وهم را دور کن از جان و تن خویش ، که دیو 
لایق سلطنت مُلکِ سلیمانی نیست 
هم مگر عالِم وقتت بِرهاند ، وَر نَه 
چاره ی جهل تو ، اینها که تو میدانی نیست 
مگر انسان زِ کَرَم در بگشاید ور نه 
راه بیرون شدن از عالم حیوانی نیست 
خویشتن بین ، نشود مردِ خردمند غمام 
زانکه خودبینی ، جز کوری و نادانی نیس

به بهلول گفتند : دیوانگان شهر را بشمار 
گفت : این کار به درازا می کشد ، عاقلان را می شمارم !

ای به بزم شوق تو ، نالان بِهَر سو ، سازها 
رفته در هر گوشه یی ، زان سازها ، آوازها 
مَه جبینان جبهه سا ، بر آستانت از نیاز 
نازنینان بر درت ، بنهاده از سر ، نازها 
در هوای اوج توحید تو ، از سر می رود 
طایران قُدس را ، سر رشته ی پروازها 
رازهایت را بسی گفتند ، سر مستان عشق 
همچنان هستند لیکن سر به مُهر آن رازها 
از رگ و پی ، بنده واقف نِی ، همین در ناله اند 
ای به بزم شوق تو ، نالان بِهَر سو ، سازها

خون به آن سینه ، که فرسوده ی غمهای تو نیست 
کم به آن سر ، که سراسیمه ی سودای تو نیست 
دستِ فرسوده بِلا به ، بسر اندازی غم 
سر آن سرزده کو خاک کفِ پای تو نیست 
دل رنجورم از امروز ، به فردا مَرساد 
گَرش امروز غم وعده ی فردای تو نیست 
خلعتِ عمر گرامی ، که به بالای من است 
بر تو بخشم ، چه کنم ؟ گر چه به بالای تو نیست 
چه کنم راحت آندل ، که به بالای هوا 
رنج فرسوده گُل غالیه فرسای تو نیست 
چرخ _ منشور وفا میدهدم ، لیک چه سود 
که بر او شکلِ قبول از خطِ طُغرای تو نیست 
ماه زیباست ، ولی چون رخ زیبای تو نه 
سرو یکتاست ولی چون قدِ یکتای تو نیست 
دلِ رسوایِ مرا عشق تو سودائی کرد 
گر چه سودا زده ای نیست ، که رسوای تو نیست 
زلفِ شبگون تو ، از مهر تو شیدای تو شد 
کیست کز مِهر تو چون زلف تو شیدای تو نیست 
تا بدان حد به غم عشق تو بر راه شدم 
که دلم را ز غم عشق تو ، پروای تو نیست 
گفته بودی : ز وفا روی چرا تافته ای ؟ 
کافرم کافر اگر رأی دلم ، رأی تو نیست

زاهدان کمتر شناسند آنچه ما را در سر است 
فکر زاهد دیگر و سودای عاشق دیگر است 
زاهدا ، دعوت مکن ما را به فردوس برین 
کآستان همّت صاحبدلان ، زآن برتر است 
گر براند ، از خانقاهم پیر خلوت ، باک نیست 
دیگران را طاعت و ما را عنایت رهبر است 
می به روی گلرخان خوردن خوش ست ، امّا چه سود ؟ 
این سعادت ، زاهدانِ شهر ما را ، کمتر است 
ما به رندی در بساط ِ قُرب رفتیم و هنوز 
همچنان پیر ملامتگر ، به پای منبر است 
چون قلم ، انگشت بر حرفم منه صوفی که من 
خِرقه کردم رهنِ مستان و سخن در دفتر است 
داشت آن سودا که سر در پایت اندازد کمال 
سر نهاد و همچنانش این تمنّا در سر است

خانه ای میساخت سقراط حکیم 
گِرد وی از خَلق _ غوغایی بخاست 
هر کسی از خانه اش عیبی گرفت 
این ز خُردیّ و کجی ، آن کمّ و کاست 
آن یکی میگفت ازین گونه وثاق 
کی سزا و درخورِ استاد ماست 
جملگی همراه گفتند : ای حکیم 
این چنین خانه ، نَه در خورد شماست 
زآنکه از تنگی و خُردی ، اندر آن 
کس نمی داند شدن ، از چپّ و راست 
فیلسوف ازین سخن خندید و گفت : 
دوستان ، این خورده گیریها خطاست 
کاشکی این کلبه ی ناچیز من 
پُر توانستی شد از یارانِ راست