قلم شکسته

ابوالعیناء گفت: قاصد پادشاه روم، به دربار متوکّل آمد. روزی با او نشستم و شراب آوردند. 
او مرا گفت: از چه روست که در کتاب شما مسلمانان، باده و گوشت خوک حرام است، یکی را می خورید و دیگری را نه؟ 
و او را گفتم: امّا، من شراب نمی نوشم، از کسی بپرس که می نوشد. 
و قاصد گفت: چون گوشت خوک بر شما حرام شد، جایگزینی بهتر از آن یافتید، و آن، گوشت پرندگان و گوسفند است و امّا شراب را چیزی نیافتید که همانند آن باشد. از این رو، به نهی آن گردن ننهاده اید. 
ابوالعیناء گفت: شرمسار شدم و ندانستم که او را چه گویم.

زاهدی، پیرزن آسیابان را گفت: گندم مرا آرد کن! وگرنه به دعا خواهم که خرت سنگ شود. 
زن گفت: خر رها کن! و دعا کن! تا گندمت، آرد شود.

از جمله نصایح گروهی از خردمندان به پادشاهان و زمامداران، آن است که اهل مُلک را آنچنان مشغول بدار که از اندیشیدن به آنچه که به آنان مربوط نمی شود باز داشته شوند و آنچنان به آنان فرصت ده که از آنچه که باید به آن فکر کنند، صرف نظر نکنند!

روزی خلیفه به بهلول گفت: ای بهلول می خواهی فرمان دهم تا از بیت المال بهره ای برای تو تعیین شود تا بیاسایی؟ 
بهلول گفت: اگر چند عیب بر آن نبود راضی می شدم؛ 
اول آنکه تو نمی دانی من به چه چیز نیاز دارم تا آنرا برآوری 
دوم آنکه تو نمی دانی من چه زمانی نیازمندم تا در همان زمان بر آوری 
سوم آنکه تو نمی دانی چه اندازه ای نیاز دارم تا بی کم و کاست آنرا برآوری 
امّا خداوند که ضامن روزی من است بر همه ی اینها آگاه است وانگهی اگر تو غضب کنی مرا محروم می کنی ولی خدا هیچگاه مرا از فضل و روزی خود محروم نمی کند. 

دوش که آدمیان را خواب در بر گرفته بود، بیدار را مکاشفه ی آفرینش واجب آمد، پس به حالت مستی، از ماده خارج شد و در احوالی شگرف مستغرق نیز هم.

و در این مکاشفه چون به درخت گل رسید، بر فراز قله ایستاده، اسرار نظام خلقت را عیان شده یافت و گفته اند که مرتبت حصول به اسرار حق همان و دهان دوخته شده نیز هم همان.

زین سبب شرح ماوقع گفتن پسندیده نباشد و افشای اسرار نظام نیز هم به همان دلیل قبلی، اولی تر نشاید.

لیکن، بیان مجادله ی بیدار آشفته و شه وسطی، خالی از لطف نباشد هرگز.

واقعه چنین بود که، بیدار، هنگامه ی اشراف بر ساخت آفرینش، همی مشاهدت نمود طبقات مختلفی از مراتب هستی را و دید عجایب خلقتی نیز هم که چون کارگزاران مطیع، بر پیشه ی خویش استوار و در مقصود خود ثابت قدم. پس در میان همین طبقات، اوسط آنان را دید ساختاری منسجم و شکل یافته از ماده و محاط در ناماده که خدم و حشمی از ملائک و درباریان به کارگزاریش مشغولند و در راس ایشان فرشته ای که چون شاهان منصوب، احوال این مرتبت را اداره کردن، وظیفه ی خود دانسته.

پس با تلاشی طاقت فرسا و تدبیری داهیانه، خیل جماعت محافظان و خدم را درنوردیده، بر بالین معطر ایشان، حاضر آمد و مباحثت با حضرتش را شایسته دانسته، سر صحبت باز نمود.

بحث حول قوانین جائرانه و قواعد ناعادلانه بالا گرفت و احوال هر دو پریشان تر زین سبب نیز هم.

بیدار را گلایه ی فراوان بود از این همه قوانین ظالمانه و در راس ایشان قاعده ی تضاد و سهم های نابرابر جمعیت آن کشور ماده از مواهب و امکانات.

مثلا شکوه از این که چرا آسمان و پرواز را به سهم یکسان میان اهلش تقسیم ننموده اند و کبوتر سهمی کمتر از عقاب دارد و گنجشک نیز کمتر از کبوتر ، یا مثلا چرا ساکنان این مرتبت را حول داشته هایشان حصار است و به زندان غار،ایشان را محکوم ، یا مثلا چرا ساکنین عرضش را تکثر بسیار است و زین قاعده، برتری برخی بر برخی دیگر قانون، یا مثلا چرا سفید، سیاه نیست و بد، خوب نیست و قوی، ضعیف نیست و منفی، مثبت نیست و شادی، غم نیست و آبی آسمان، قهوه ای.

و در مقابل، شه وسطی را بود حالت خشم و گلایه از این همه گلایه ی یک مستاجر از پادشاه یک مُلک. زین سبب فرشته را غضب بالا گرفت و با حالت پرخاش به جنگ با بیدار در آمده و مجازات ایشان را لازم دانسته. 

بیدار نیز که چون اوضاع را مناسب ندانسته و خطر را در اطراف خویش از این زیاده خواهی ، احساس کرده و لحظه ای خود را امان نیافته، پای بر فرار از دربار گذاشته و با جامه ی مبدّل، تخت را بدرود گفته ... 

اینجا فیسبوک است !
و هر یک از ما 
در کسری از دقیقه 
هم فرستاده ایم
هم قهرمان سازیم 
و هم ضد قهرمان شناس ! 

هم خبر می دهیم
هم دادگاه داریم
هم محاکمه می کنیم
و هم مدال می دهیم ! 

برای موضعی 
فرد را لجن مال می کنیم 
و برای موضع دیگرش، قهرمان بی مانند! 

و این در حالیست 
که آن بیرون
در عالم واقع
ورای کردار مجازی ما

هستند 
کسانی که 
در بسط نفوذ و قدرت و امتیاز خویش
زیرکانه می کوشند 
و بر داشته های خود می افزایند! 

و هستند کسانی که 
در فقر و فلاکت 
روزی هزار بار می میرند و به لجن کشیده می شوند ! 

و هستند کسانی که تاوان اعتقاد خود را می پردازند 
آری هستند... 
و ما همچنان
از آنان 
قهرمان و ضد قهرمان می سازیم 
برای ارضاء درون خویش! 

و همچنان
احوال اجتماع انسانی
به همین منوال است
و درب، بر همان پاشنه می چرخد! 
و توقع مدینه ی فاضله داریم! 

مثل من 
که اکنون
با این نوشته ها
فقط شعار می دهم! 
و شاید هم اشتباه می کنم! 

آری ؛ 
اینجا، فیسبوک است ! 
ببخشید!
متأسفم!

بمانیم تا کاری کنیم ، نه کاری کنیم تا بمانیم !